GIDA ANALİZLERİ

Oksidasyon Sayısı Tayini

Oksidasyon veya yükseltgenme, elektronların bir atomdan veya molekülden ayrılmasını sağlayan kimyasal tepkimeye denmektedir. Kimyasal bir tepkime işleminde bir elementin elektron alması olayına indirgenme denmektedir. Kimyasal faaliyetlerde indirgenme olayına redüksiyon, yükseltgenme olayına ise oksidasyon adı verilmektedir.
Oksidasyon ya da yükseltgenme, elektronların bir atom ya da molekülden ayrılmasını sağlayan kimyasal tepkimedir.
Kimyada iki veya daha fazla elementin karşılıklı etkileşme sonunda kendi özelliklerini kaybetmeleri ve yeni özellikler taşıyan maddeler oluşturmalarına tepkime denmektedir. Böyle bir tepkime işleminde atom sayısı, toplam proton sayısı, toplam nötron sayısı, toplam elektron sayısı ve çekirdek kararlılıkları değişmemektedir. Ancak atomların elektron düzeyleri sayıları, toplam molekül sayısı ve toplam hacmi gibi bir takım özellikleri değişmektedir. Yani kimyasal tepkimeler sonunda kimyasal değişimler olmaktadır.
Tepkimeler çeşitli şekillerde olmaktadır. Yükseltgenme ve indirgenme tepkimeleri bunlardan biridir. Bu tepkimede elektron transferi söz konusudur. Yükseltgenme tepkimesinde elektron kaybedilmekte veya oksidasyon sayısı artmaktadır. İndirgenme tepkimesinde ise elektron kazanılmakta veya oksidasyon sayısı düşmektedir.
Bu şekildeki tepkimelerde hesap yapabilmek için önce atomların ve bileşiklerin oksidasyon sayılarını bilmek gerekmektedir. Element durumundaki bütün atomların oksidasyon sayısı sıfırdır. Belli kurallar içinde bir bileşiği ouşturan atomların oksidasyon sayıları hesaplanmaktadır.
Son zamanlarda yapılan bir takım araştırma sonuçlarına göre gıda ürünlerinde oksidasyon, sağlık açısından ciddi tehlikeler yaratmaktadır. Gıda ürünlerinde lipitlerin oksidasyonu ile kötü tat ve kokuların yayılması yanında bir de kanser yapıcı riskler taşıdığı ortaya çıkmıştır. Lipitlerin oksidasyonu hızları, oksijen konsantrasyonu, lipit ve oksijen temas yüzeyinin genişliği, yağ asitlerinin türü ve miktarı, ortamın sıcaklık ve nemi ve antioksidan miktarı ve etkinliği gibi bazı koşullara bağlıdır.
Yetkili laboratuvarlarda, kimyasal testler arasında oksidasyon sayısı tayini çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test kriterlerine uyulmaktadır.

TESTLER
WhatsApp