GIDA ANALİZLERİ

Paralytic Shellfish Poison Grubu (PSP) - Saksitoksin (STX)

Paralytic Shellfish Poison (PSP) grubu toksinler, felç yapan kabuklu su ürünü toksinleri olarak bilinmektedir ve bu gruba giren toksinler içinde en zehirli olanları arasında gonyatoksin 3 ve saksitoksin bulunmaktadır.
Bu toksinler en fazla deniz tarağı, istridye, midye, kum midyesi, kara kabuklu midye ve çift çenetli yumuşakçalar grubuna giren diğer deniz kabukluluklarının sindirim sistemlerinde ve yumuşak dokularında birikmektedir. Paralytic Shellfish Poison Grubu toksinler ve bu arada saksitoksin (STX), bu yumuşakçalar tarafından taşınmaktadır. Bu canlılar genelde kıyıya yakın sığ sularda yaşamaktadır. Bu canlılar tarafından tüketilen ve toksinlerin oluşmasında etili olan dinoflagellatalar da bu bölgelerde çoğalmaktadır. Soğuk ve derin sular dinoflagellata oluşumu elverişli değildir. Toksinler kabuklular tarafından kısa sürede vücutlarından atılsa da özellikle gelişme dönemlerinde önemli bir miktar vücutlarında birikir ve bu toksin uzun yıllar taşınabilir.
Zehirli dinoflagellatalar deniz fitoplanktonları içinde en büyük alg topluluğudur. Bunlar mikroskopik tek hücreli canlılardır ve güneş ışığından yararlanarak kendi besinlerini kendileri üretirler. Kabuklular için de çok önemli bir besin kaynağıdır. Dinoflagellatalar tarafından üretilen yirmi civarında toksin bilinmektedir.
Saksitoksin ilk olarak 1980’lerde tespit edilmiştir. Bu toksin protogonyalax türü dinoflagellatalar tarafından üretilmektedir. Bir Alaska istridyesi türünden bu ismi almıştır. Genelde vücuda alındıktan beş dakika sonra etkileri görülmeye başlar. Kas sistemini etkiler ve insanı hareketsiz bırakır. Saksitoksin zehirlenmelerinde, solunum yetmezliğine bağlı ölüm oranı yüzde 9’dur. Toksin, ürünün tadını bozmaz ve pişirmekle yok olmaz.
Gelişmiş laboratuvarlarda biyotoksin analizleri çerçevesinde, sıvı kromatografisi - kütle - kütle spektrometresi (LC-MS/MS) yöntemi ile Paralytic Shellfish Poison Grubu (PSP) zehirlenme analizleri yapılmaktadır. Bu analizler kapsamında Saksitoksin (STX) miktarını tayine yönelik şu çalışmalar yapılmaktadır:
Saksitoksin (STX-f)
Saksitoksin (dc-STX)

WhatsApp